Bronisław Stanisław Rakowski, urodzony 20 czerwca 1895 roku w Szczucinie, był wyróżniającym się dowódcą wojskowym, który w swojej karierze doszedł do stopnia generała brygady Wojska Polskiego. Jego życie zakończyło się tragicznie 28 grudnia 1950 roku w Buenos Aires, gdzie zmarł, pozostawiając po sobie bogate dziedzictwo wojskowe i patriotyczne.
Rakowski był nie tylko żołnierzem, ale także osobą, która odegrała kluczową rolę w historii Polski, zwłaszcza w trudnych czasach międzywojennych oraz II wojny światowej. Jego działania były determinowane silnym poczuciem obowiązku względem ojczyzny i dążeniem do walki o jej suwerenność.
Życiorys
Bronisław Rakowski był osobą o bogatym i niezwykle interesującym życiorysie. W 1912 roku pomyślnie zdał maturę w Wyższej Szkole Realnej w Krakowie, co otworzyło mu drzwi do dalszej edukacji. Następnie podjął studia w Akademii Górniczej w Leoben i aktywnie działał w Związku Strzeleckim, co odzwierciedlało jego silne poczucie patriotyzmu. W latach 1914-1917 pełnił zaszczytną służbę w I Brygadzie Legionów Polskich, w pierwszym pułku piechoty oraz w pułku ułanów. Został wysłany na kawaleryjski kurs oficerski, który odbył się w Ostrołęce w okresie od 5 lutego do 31 marca 1917 roku, kończąc go z wyróżnieniem i uzyskując tytuł wachmistrza szefa. Po kryzysie przysięgowym w lipcu 1917 roku został wcielony do armii austro-węgierskiej, a potem internowany na Węgrzech, co znacząco wpłynęło na jego dalszą karierę. Z biegiem czasu, w listopadzie 1918 roku, Rakowski opowiedział się za współorganizowaniem 3 pułku Ułanów Śląskich w Lublinie. Wziął również udział w walkach w Galicji, zarówno w wojnie polsko-ukraińskiej, jak i w wojnie polsko-bolszewickiej, podczas których odniósł rany dwukrotnie. Jego kariera wojskowa zyskała intensywność; od czerwca 1919 roku do listopada 1926 roku był dowódcą plutonu, a następnie szwadronu i dywizjonu, pełniąc jednocześnie funkcję II zastępcy dowódcy 7 pułku Ułanów Lubelskich. W latach 1926-1928 odbył studia w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. 31 października 1928 roku uzyskał dyplom naukowy oficera Sztabu Generalnego, a po zakończeniu szkolenia otrzymał przydział do Centrum Wyszkolenia Kawalerii w Grudziądzu, aby pełnić rolę głównego kierownika wyszkolenia bojowego. Dnia 23 grudnia 1929 roku przeniesiono go do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, gdzie objął stanowisko wykładowcy taktyki kawalerii. Od sierpnia 1931 roku dowodził 12 pułkiem Ułanów Podolskich w Białokrynicy. W dniu 17 grudnia 1933 roku awansował na pułkownika, uzyskując pierwszeństwo w korpusie oficerów kawalerii z dniem 1 stycznia 1934 roku. W lutym 1936 roku objął funkcję szefa Wojskowego Biura Historycznego w Warszawie, gdzie pracował do 5 września 1939 roku. Podczas wrześniowej agresji III Rzeszy na Polskę w 1939 roku, Bronisław Rakowski pełnił rolę szefa sztabu Frontu Południowego oraz uczestniczył w obronie Lwowa. Po agresji ZSRR na Polskę i kapitulacji Lwowa, postanowił nie poddawać się w niewolę sowiecką. Niestety, został zatrzymany przez NKWD podczas próby przekroczenia granicy polsko-węgierskiej w Karpatach, a następnie więziony na Łubiance w Moskwie do sierpnia 1941 roku. Uwolniony na podstawie układu Sikorski–Majski, w okresie od listopada 1941 do marca 1942 roku był najpierw dowódcą Ośrodka Organizacyjnego PSZ w ZSRR, a później dowódcą kolejno 8 i 5 Dywizji Piechoty. W 1941 roku awansował do stopnia generała brygady. Od września 1942 do sierpnia 1943 pełnił funkcję szefa Sztabu Armii Polskiej na Wschodzie, a następnie do stycznia 1945 roku dowodził 2 Brygadą Pancerną, z którą brał udział w kampanii włoskiej 2 Korpusu Polskiego. Po zakończeniu II wojny światowej w latach 1945-1947 dowodził 2 Warszawską Dywizją Pancerną. Po demobilizacji emigrował do Argentyny, gdzie był autorem wielu prac poświęconych historii oraz taktyce kawalerii. Zmarł w Buenos Aires 28 grudnia 1950 roku, a jego życie zakończyło się na cmentarzu Ezpeleta w Quilmes.
Awanse
Bronisław Rakowski, w trakcie swojej kariery wojskowej, przeszedł szereg znaczących awansów, które miały miejsce w kluczowych momentach jego służby.
- został podporucznikiem w listopadzie 1918,
- awansował na rotmistrza 1 czerwca 1919,
- uzyskał stopień majora 15 sierpnia 1924,
- otrzymał tytuł podpułkownika dyplomowanego 1 stycznia 1930,
- został pułkownikiem dyplomowanym 1 stycznia 1934,
- osiągnął stopień generała brygady 11 grudnia 1941.
Ordery i odznaczenia
Bronisław Rakowski, jeden z najbardziej uhonorowanych polskich żołnierzy, został odznaczony wieloma najwyższymi odznaczeniami wojskowymi, które odzwierciedlają jego poświęcenie i odwagę na polu bitwy. Wśród jego zasług wymienia się:
- Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 43,
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 2724 (1921),
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1936),
- Krzyż Niepodległości (2 sierpnia 1931),
- Krzyż Walecznych, który otrzymał czterokrotnie,
- Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami,
- Medal Wojska,
- Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928),
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921,
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości,
- Krzyż Pamiątkowy Monte Cassino,
- Krzyż za Wolność i Niepodległość,
- Komandor Orderu śś. Maurycego i Łazarza (Włochy),
- Oficer Orderu Legii Honorowej (Francja),
- Oficer Orderu Korony Rumunii (Rumunia),
- Order Wybitnej Służby (Wielka Brytania),
- Medal Wojny 1939–1945 (Wielka Brytania),
- Medal Obrony (Wielka Brytania),
- Gwiazda Włoch (Wielka Brytania),
- Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej (Łotwa).
Te liczne odznaczenia świadczą o niezłomnej determinacji i poświęceniu Bronisława Rakowskiego, którego działalność w służbie wojskowej zasługuje na najwyższy szacunek i pamięć.
Przypisy
- Gen. bryg. Bronisław Stanisław Rakowski. 2korpuspolski.pl. [dostęp 11.09.2017 r.]
- rakowski, Bronislaw Stanislaw. tracesofwar.nl. [dostęp 11.09.2017 r.] (ang.)
- Grzegorz Małachowski (red.): W Krakowie przy Studenckiej: Księga Pamiątkowa, Kraków: Oficyna Wydawnicza TEXT, 2001, s. 219. ISBN 83-88934-02-3.
- Kryska-Karski i Żurakowski 1991, s. 154.
- Łukomski Ł. G., Polak P. B., Suchcitz S. A., Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945, Koszalin 1997, s. 371.
- Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 2, s. 17, 11.11.1936 r.
- M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 468 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- M.P. z 1931 r. nr 178, poz. 260 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 12 z 06.08.1929 r., s. 239.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 20 z 23.12.1929 r., s. 413.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 20 z 23.12.1929 r., s. 385.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 14 z 18.12.1933 r., s. 301.
- Dz. Pers. MSWojsk. Nr 14 z 05.11.1928 r., s. 364-365.
Pozostali ludzie:
Tadeusz Popiel | Joanna Mazur | Irena Pfeiffer | Włodzimierz Lechowicz | Stanisław Lewicki (pedagog) | Edward CzarneckiOceń: Bronisław Rakowski