Tadeusz Popiel, posiadający herb Sulima, urodził się w 1863 roku w Szczucinie, a swój żywot zakończył 22 lutego 1913 roku w Krakowie. Był to znany polski malarz, który odcisnął swoje piętno na historii sztuki.
Warto podkreślić, że Tadeusz był bratem Antoniego Popiela, uznanego rzeźbiarza, co pokazuje, jak twórcza atmosfera panowała w ich rodzinie.
W swojej pracy artystycznej skupiał się na tematach religijnych i historycznych, malując nie tylko sceny rodzajowe, ale również portrety oraz pejzaże, które zachwycały bogactwem detali i emocji. Jego talent obejmował także malarstwo ścienne oraz projektowanie witraży, co czyniło jego twórczość wszechstronną i różnorodną.
Co więcej, współtworzył kilka panoram, w tym Panoramę Racławicką, która do dziś wzbudza zachwyt i jest ważnym punktem w polskiej kulturze artystycznej.
Życiorys
Studiował w Krakowie, w Szkole Sztuk Pięknych, pod kierunkiem Jana Matejki. Następnie kontynuował naukę w stolicach sztuki: Wiedniu oraz Monachium. Jego artystyczna droga była naznaczona licznymi podróżami, które zaprowadziły go m.in. do Berlina, Kopenhagi oraz Monachium w 1891 roku. W następnych latach odwiedzał również Włochy (w 1894) oraz Rumunię, a po 1897 roku podróżował do Petersburga i Moskwy.
Popiel aktywnie brał udział w życia artystycznego, wystawiając swoje prace na wielu wystawach i zdobywając prestiżowe nagrody. Otrzymał złote medale podczas wystaw w Paryżu w 1890 roku oraz w San Francisco w 1894 roku. Wyróżniał się również jako dekorator — realizował m.in. dekoracje kaplicy św. Stanisława w Bazylice św. Antoniego w Padwie oraz zdobił teatr we Lwowie. Przyczynił się do upiększenia licznych kościołów i instytucji zarówno w Polsce, jak i za granicą, tworząc oraz projektując freski, polichromie i witraże.
Wielką rolę w jego życiu odgrywały także przedsięwzięcia edukacyjne oraz organizacyjne. Był inicjatorem powstania szkół rysunku oraz stowarzyszeń artystycznych, takich jak Młoda Sztuka we Lwowie oraz Stowarzyszenie Artystów w Poznaniu. Mieszkał w różnych miastach, w tym w Krakowie, Lwowie i Czerniowcach, z których często wyprawiał się do Rumunii. Pod koniec swojego życia osiedlił się w Swoszowicach pod Krakowem, gdzie prowadził swoją pracownię.
Był żonaty od 1894 roku z Marią ze Starzewskich, a ich rodzina powiększyła się o dwie córki: Marię (1895-1979) oraz Annę (1900-1982). Za życia Popiel cieszył się dużą popularnością, wyróżniał się niespotykaną pracowitością oraz szerokim zakresem zainteresowań. Niemniej jednak, jego twórczość niejednokrotnie spotykała się z krytyką ze strony zwolenników nowoczesnych prądów artystycznych, którzy uznawali go za przestarzałego i niechętnego do nowości. Zarzucano mu zbytnie przywiązanie do stylu wyniesionego od Matejki, przez co do jego prac odnosiły się zarzuty eklektyzmu.
Po jego śmierci zainteresowanie Popielem zaczęło stopniowo zanikać, a jego nazwisko kojarzone jest obecnie głównie z panoramami, które tworzył wspólnie z Janem Styką.
Ważniejsze prace
Tematyka religijna
Wielowarstwowa twórczość Tadeusza Popiela obejmowała liczne motywy religijne. Wśród nich można wyróżnić:
- Żydów w niewoli babilońskiej,
- Mojżesza na górze Synaj,
- Józefa i żonę Putyfara,
- Żydów modlących się przy świetle księżyca,
- Niewiasty jerozolimskie,
- Nerona,
- Święto Tory.
Panoramy (współautor)
Popiel był również współautorem ważnych panoram, które miały znaczenie dla polskiego malarstwa. Jego dzieła w tej dziedzinie to:
- Panorama Racławicka,
- Panorama siedmiogrodzka,
- Golgota,
- Panorama bitwy pod Grunwaldem, stworzona z Zygmuntem Rozwadowskim,
- Panorama Grobu Bożego dla kościoła bernardynów we Lwowie (obecnie w bernardyńskim kościele w Krakowie).
Inne
Równocześnie, artysta zgromadził również szereg dzieł różnorodnej tematyki. W tej kategorii znajdują się:
- Po burzy,
- Ostatnie chwile Zygmunta Augusta,
- Branki tatarskie,
- Przed karczmą,
- Za oceanem,
- Nad Morskim Okiem,
- Jasełka,
- Syzyf,
- Trzy ścienne kompozycje o tematyce historycznej w kościele Klarysek we Lwowie: Śluby Jana Kazimierza, Wjazd Jana III Sobieskiego do Wiednia oraz Obrona lwowskiego klasztoru bernardynów przed Tatarami i Kozakami,
- Cykle portretów profesorów lwowskich i poczet królów polskich.
Przypisy
- Biografia malarza na stronie poświęconej genealogii rodziny Popielów
- Tadeusz Popiel (szkic monografii), Poznań: nakładem Stowarzyszenia Artystów, 1913 r., s. 9-16.
- Bolesław Prus. O wpływie marcowych chłodów na stosunki Józefa z Putyfarową, [w:] Kurier Warszawski, 1883 r., nr 81.
Pozostali ludzie:
Joanna Mazur | Irena Pfeiffer | Włodzimierz Lechowicz | Stanisław Lewicki (pedagog) | Edward Czarnecki | Bronisław RakowskiOceń: Tadeusz Popiel